آشنایی با جمع آوری داده و دیتالاگر

دیتالاگر تجهیزی الکترونیکی است که برای ثبت و ذخیره سازی انواع داده های اندازه گیری، آلارم ها و رویداد ها به کار گرفته می شود.

در فرایندهایی که نیازمند ثبت پیوسته و دراز مدت انواع داده های اندازه گیری هستند از دیتالاگر استفاده می شود. پس از استخراج داده های ثبت شده در حافظه دیتالاگر، آنالیزهای لازم توسط نرم افزارهای مخصوص روی آنها انجام می گیرد.

دیتالاگر های دارای نمایشگر

یکی از متداولترین کاربردهای دیتالاگر در سیستم های ژئوتکنیک است که نیازمند ثبت بلند مدت اطلاعات می باشند. دیتالاگرها یا خود مجهز به انواع سنسور اندازه گیری هستند یا قابلیت اتصال به انواع ترانسمیترها یا سنسورها را دارا می باشند.

برخی دیتالاگرها قابلیت اتصال به کامپیوتر را هم دارند و از طریق نرم افزار مخصوص امکان نظارت و دسته بندی داده ها برای آنالیزهای بیشتر فراهم می شود.

از جمله سایر امکانات دیتالاگر ها می توان به قابلیت اتصال به انواع نمایشگر و کامپیوتر (بدون نیاز به نرم افزار) و یا قابلیت ارسال از راه دور اطلاعات از طریق اینترنت، سیم کارت یا شبکه موبایل، اشاره نمود.

سیستم جمع آوری داده

جمع اوری داده یا اکتساب داده یا Data Acquisition شامل فرایند نمونه برداری از سیگنال ها و تبدیل آن ها به داده های دیجیتال استاندارد برای انواع محاسبات کامپیوتری است. به زبان ساده DAQ یا DAS شامل فرایند تبدیل سیگنال آنالوگ به سیگنال دیجیتال استاندارد برای پردازش های بیشتر است.

نمودار بلوکی سیستم جمع آوری داده

هر سیستم جمع آوری داده استاندارد شامل موارد زیر است:

سنسور : برای تبدیل کمیت اندازه گیری به سیگنال الکتریکی

مدار استانداردسازی سیگنال یا Signal conditioning : برای تبدیل سیگنال ارسالی از سنسور به سیگنال آنالوگ استاندارد با حذف نویز و اعمال ایزولاسیون.

مبدل آنالوگ به دیجیتال: برای تبدیل سیگنال های آنالوگ به مقادیر دیجیتال قابل استفاده در کامپیوتر

تفاوت سیستم جمع آوری داده و دیتالاگر

به زبان ساده دیتالاگر نوع خاصی از سیستم جمع آوری داده می باشد ولی سیستم جمع اوری داده الزاما دیتالاگر نیست. به طور معمول نرخ نمونه برداری دیتالاگر کمتر از سیستم اکتساب داده است. نرخ نمونه برداری سیستم اکتساب داده تا حد گیگاهرتز نیز می رسد در حالی که دیتالاگرها بر اساس نیاز دارای نرخ های نمونه برداری پایین تری هستند. به طور مثال برای نمونه برداری از دما و رطوبت معمولا داده ها با نرخ یک نمونه در دقیقه یا ساعت هم نمونه برداری می شوند. البته لازم به ذکر است برای کاربردهایی مانند مانیتورینگ لرزش و ارتعاشات، دیتالاگرهای با نرخ نمونه برداری بسیار بالا هم وجود دارند.

دیتالاگرها دارای حافظه داخلی بوده و نیازمند اتصال به کامپیوتر یا پی ال سی نیستند، و با استفاده از حافظه خود می توانند حتی تا چندین سال به ذخیره سازی اطلاعات ادامه دهند و همچنین می توانند داده های ذخیره شده قدیمی تر یا کم اهمیت تر را شناسایی و حذف کرده و بدین ترتیب بدون توقف به ذخیره سازی داده ها ادامه دهند.

این در حالی است که سیستم های اکتساب داده نیازمند اتصال به کامپیوتر از طریق باس مخصوص بوده و اطلاعات آنها روی حافظه کامپیوتر یا شبکه ثبت می شوند.

بسیاری از دیتالاگرها دارای ساختار پرتابل بوده و تجهیزات کم مصرفی هستند به صورتی که با استفاده از باتری هم می توان آنها را به کار گرفت ودر مناطق مختلف استفاده کرد. در حالی که سیستم های اکتساب داده دائما باید به یک منبع تغذیه متصل باشند.